ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវរថភ្លើងភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ ភ័យខ្លាចការបណ្តេញចេញ ដោយសារតែមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិផ្លូវការ ហើយអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរចេញឯកសារកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ ដើម្បីការពារផ្ទះសម្បែង និងធានាឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅដោយយុត្តិធម៌ ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍន៍ដំណើរការទៅមុខ។
ម៉ិច អាន អាយុ៦៣ឆ្នាំ រស់នៅភូមិប៉ាប្រក់ជើងជើង មើលផ្ទះនៅតាមបណ្តោយផ្លូវរថភ្លើង ថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ Kiripost/ Mon Sokeo
"កែវ និមល មានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំជឿថាគ្រប់គ្នាប្រាថ្នាចង់បានកន្លែងរស់នៅល្អ ប៉ុន្តែយើងត្រូវរក្សាវាទុកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ យើងចង់ផ្តល់ផ្ទះដ៏កក់ក្តៅដល់ពួកគេ ខ្ញុំខ្លាចពួកគេមានអារម្មណ៍ដូចខ្ញុំសព្វថ្ងៃ” កែវ និមល បាននិយាយនៅពេលសួរថាហេតុអ្វីបានជានាងមិនចង់បណ្តេញចេញពីផ្ទះរបស់នាងជាប់ផ្លូវរថភ្លើង។"
Kiripost បានសម្ភាសប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមបណ្តោយផ្លូវរថភ្លើងភាគខាងត្បូង ដើម្បីចាប់យកជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ ខណៈដែលពួកគេប្រយុទ្ធនឹងការព្រួយបារម្ភអំពីការបណ្តេញចេញនាពេលអនាគត និងការបាត់បង់ទីកន្លែងកំណើតរបស់ពួកគេចំពេលមានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍។ ដោយគ្មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជាផ្លូវការទេ ពួកគាត់បារម្ភខ្លាចគេរុញចេញពីផ្ទះដោយសារការអភិវឌ្ឍ ហើយអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរចាត់ចែងឯកសារផ្លូវច្បាប់។
យោងតាមក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិល កម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងដីឡូត៍ភាគច្រើនដែលបានចុះបញ្ជីត្រូវបានបំផ្លាញ ឬបាត់បង់។
និមល អាយុ៣៦ឆ្នាំ គឺជាអ្នកភូមិម្នាក់ដែលហ៊ានលើកឡើងពីកង្វល់ និងអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរជួយរកដំណោះស្រាយ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានបណ្តេញចេញពីតំបន់ផ្លូវរថភ្លើង ដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍។ ដោយសារស្ថានភាពគ្រួសារនាងបានឈប់រៀននៅថ្នាក់ទី ៦ ហើយបានជួយម្តាយរកប្រាក់ចាប់ពីអាយុ ១០ ឆ្នាំ។
នាងបានចំណាយពេលជាង៣០ឆ្នាំ រស់នៅជាមួយម្តាយ និងបងប្អូន៥នាក់នៅភូមិប៉ប្រកខាងជើង សង្កាត់កាកាប១ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ។ និមល បានរំលឹកថា អ្នកភូមិភាគច្រើនបានទុកកូនតូចៗរបស់ពួកគេឱ្យនៅជាមួយជីដូនរបស់ពួកគេ ដើម្បីមើលថែនៅពេលពួកគេ និងកូនច្បងរបស់ពួកគេទៅរកប្រាក់។
ទោះបីជាជួបការលំបាកយ៉ាងនេះក្ដី ទីនេះជាកន្លែងដែលនិមលហៅផ្ទះ។ អ្នកស្រីបានលើកឡើងពីការភ័យខ្លាចថា ដោយសារអ្នកភូមិរស់នៅដោយគ្មានឯកសារបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិដីធ្លី នោះពួកគាត់គ្មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ទេ ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍកើតឡើង ហើយត្រូវបណ្តេញចេញ។
Kiripost មិនអាចទទួលបានព័ត៌មានពីសាលារាជធានីភ្នំពេញ ឬក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន អំពីការអភិវឌ្ឍន៍ដែលរំពឹងទុកនោះទេ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «សព្វថ្ងៃយើងរស់នៅដោយភាពភ័យខ្លាច ហើយយើងព្រួយបារម្ភថាយើងមិនដឹងថាយើងរស់នៅទីណា តើនេះជាកន្លែងពិតរបស់យើងឬអត់? បើថ្ងៃណាមួយអាជ្ញាធររៀបចំអភិវឌ្ឍយើងមិនដឹងថាវាប៉ះពាល់ដល់យើងយ៉ាងណាទេ»។
«បើយើងរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ យើងនឹងបាត់ផ្ទះសម្បែង យើងនឹងគ្មានផ្ទះសម្បែង ហើយរស់នៅឯណា? ក្នុងនាមខ្ញុំជាម្ដាយខ្ញុំសួរថាតើកន្លែងនេះពិតឬអត់ ខ្ញុំមិនជឿទេ ហើយខ្ញុំបារម្ភថាវានឹងបាត់ទៅថ្ងៃណាមួយ ដូច្នេះយើងអាចសុំសាលាក្រុងជួយដោះស្រាយ»។
កែវ និមល ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិប៉ាប្រក់ជើងជើង និយាយអំពីជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់នាងដែលរស់នៅតាមបណ្តោយផ្លូវរថភ្លើង ក្នុងសង្កាត់កាកាប១ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។គីរីប៉ុស្តិ៍/ម៉ុន សុខកែវ
ការព្រួយបារម្ភអំពីការបណ្តេញចេញ
និមល មានការព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើអ្នកភូមិមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ពួកគេអាចនឹងងាយត្រូវបានបណ្តេញចេញទៅកាន់តំបន់ផ្សេងទៀត ដែលពិបាករកសាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យ ហើយនៅឆ្ងាយពីការងាររបស់ពួកគេ។
នាងបន្ថែមថា "ប្រសិនបើថ្ងៃណាមួយខ្ញុំចាកចេញពីកន្លែងនេះ សូមនាំខ្ញុំទៅកន្លែងនៅជិតមន្ទីរពេទ្យ និងកុមារសាលារៀន ហើយត្រូវប្រាកដថាវាមានទឹក និងភ្លើង។ ប្រសិនបើយើងចាកចេញ ចូរយើងចាកចេញដោយសុភមង្គល"។
លោក និមល មានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិខ្លះមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះពីមុនពួកគាត់លក់
ដីមិនផ្លូវការពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់។ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមចប់ហើយ មនុស្សជាច្រើននាក់ទៀតបានមករស់នៅទីនោះដោយគ្មានឯកសារ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា នៅពេលដែលអ្នកភូមិម្នាក់ទៀតលើកឡើងពីកង្វល់ដូចគ្នាជាមួយអ្នកស្រី អ្នកស្រីអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរួបរួមគ្នា និងយកសំណុំរឿងទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសុំដំណោះស្រាយ។ ហើយមិនត្រឹមតែអ្នកស្រី និមល និងសហគមន៍របស់គាត់ប៉ុណ្ណោះទេ ដែលប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានោះ ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៨០គ្រួសារ មកពីបណ្តាខណ្ឌនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានជួបបញ្ហាដីធ្លីផងដែរ។
ម៉ិច អាន អាយុ ៦៣ ឆ្នាំ បានមករស់នៅក្នុងសហគមន៍ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ហើយមានការព្រួយបារម្ភផងដែរអំពីការបាត់បង់ផ្ទះរបស់គាត់ចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវរថភ្លើង។ នាងក៏អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរជួយ។
"យើងមិនដែលចង់ចាកចេញពីកន្លែងដែលយើងរស់នៅទេ ទោះបីយើងមិនមែនជាអ្នកមានក៏ដោយ ក៏យើងសប្បាយចិត្តនឹងរស់នៅជាមួយអ្វីដែលយើងមាននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គ្មានកន្លែងថ្មីណាល្អជាងកន្លែងនេះទេ" អ្នកស្រីបន្ថែមថា ទោះបីជាជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់មិនសម្បូរ ប៉ុន្តែផ្ទះបច្ចុប្បន្នរបស់គាត់គឺនៅជិតចៅៗ និងកន្លែងធ្វើការរបស់កូន។
រី ម៉ៃ អាយុ៦២ឆ្នាំ រស់នៅភូមិប៉ាក់ខ្លងជើង និយាយពីជីវិតនៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា។ Kiripost/ Mon Sokeo
រី ម៉ៃ អាយុ 62 ឆ្នាំបានរស់នៅក្នុងសហគមន៍ផ្លូវរថភ្លើងតាំងពីឆ្នាំ 1993 ហើយធ្វើអាជីវកម្មតូចមួយពីផ្ទះរបស់នាង។ នេះអាចឱ្យនាងមើលថែចៅតូចៗរបស់នាង។ សព្វថ្ងៃនាងចំណាយពេលភាគច្រើនក្នុងការស្វែងរកវិធីស្នើសុំប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី។
ម៉ៃ បាននិយាយថា “ពេលខ្ញុំគេង ខ្ញុំគិតអំពីវា កូនៗពេលរៀបការ មានគម្រោងទៅរស់នៅឆ្ងាយ បើពួកគេមានសមត្ថភាព ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្ញុំ កាលនៅមានជីវិត ខ្ញុំចង់ចំណាយពេលរស់នៅទីនេះ”។
លោក ស៊ឹង មួយឡាយ នាយកកម្មវិធីសិទ្ធិទីក្រុងនៅសមាគមធាងត្នោត មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រឈមចម្បងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមផ្លូវរថភ្លើង គឺអសន្តិសុខដីធ្លី ដោយសារពួកគេមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី។ លោកបន្តថា កន្លងមកលោកបានធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលជាមួយអ្នកភូមិជាច្រើនអំពីច្បាប់ដីធ្លី។
លោក Muoylay មានប្រសាសន៍ថា “ការបណ្តេញចេញគឺជាអ្វីមួយដែលសហគមន៍ភាគច្រើនបានជួបប្រទះ ជាពិសេសនៅពេលដែលដីរបស់ពួកគេមិនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ” ដោយពន្យល់ថាវិធីសាស្ត្រសំខាន់បំផុតគឺប្រមូលទិន្នន័យអំពីទីតាំងផ្ទះក្នុងសហគមន៍ដើម្បីវាយតម្លៃថាតើពួកគេរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវរថភ្លើងដែរឬទេ។
បើមិនប៉ះពាល់ទេ អាជ្ញាធរគួរចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់គួរតែត្រូវបានផ្តល់សំណងសមរម្យ។ បើពួកគេត្រូវផ្លាស់ទៅកន្លែងផ្សេង លោកថា អាជ្ញាធរត្រូវតែធានាថាវាមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវរួមមានទឹក ភ្លើង អនាម័យ ផ្លូវថ្នល់ និងផ្លូវចូលទៅកាន់សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យ។
លោក សារិន វណ្ណា ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ក្រុងភ្នំពេញ បានពន្យល់ថា នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មានផ្ទៃដីប្រមាណ ៨៣ ហិកតា ដែលសហគមន៍ផ្លូវរថភ្លើង ប្រើប្រាស់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិរួចហើយ។
ផ្លូវរថភ្លើង ស្ថិតនៅភូមិប៉ាក់ខ្លងជើង ក្រុងភ្នំពេញ ថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ Kiripost/ Mon Sokeo
លោក ដុក សម្ផស្ស អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីដីធ្លីនៅការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ អ្នកស្រីមិនបានបញ្ជាក់ថាតើដំណើរការធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីមានដំណើរការយ៉ាងណានោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកស្រីបានបន្ថែមថា ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) មានផែនការអភិវឌ្ឍន៍សម្រាប់ផ្លូវដែក ខណៈដែលខ្លួនគ្រប់គ្រងនាយកដ្ឋានផ្លូវដែក។ Kiripost បានទាក់ទងលោក ផន រឹម អ្នកនាំពាក្យ MPWT ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានអំពីអ្វីដែលត្រូវបានគ្រោងទុក។ ទោះយ៉ាងណាលោកបានបង្វែរគីរីប៉ុស្តិ៍មកសាលារាជធានីភ្នំពេញវិញ។
យោងតាមច្បាប់ភូមិបាល MLMUPC ទទួលខុសត្រូវលើការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាក់ទងនឹង "អចលនវត្ថុ និងគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលសុរិយោដីនៃអចលនវត្ថុ និងគ្រប់គ្រងការគ្រប់គ្រងសុរិយោដីនៃអចលនវត្ថុដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ"។
ជនណាក៏ដោយ ដែលក្នុងរយៈពេលមិនតិចជាងប្រាំឆ្នាំមុនការប្រកាសឱ្យប្រើច្បាប់ ទទួលបានសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុដោយសន្តិវិធី ដែលមិនមានការជំទាស់ ដែលអាចកាន់កាប់ដោយឯកជនដោយស្របច្បាប់ មានសិទ្ធិស្នើសុំប្លង់កម្មសិទ្ធិច្បាស់លាស់"។
